Wat is een familiesysteem?

In dit verhaal neem ik je mee naar het familiesysteem. Dit is namelijk het systeem dat altijd met je mee gaat, omdat hier jouw wortels liggen. Daar heb je geleerd hoe je je moet gedragen en heb je patronen ontwikkeld. Dit gedrag en deze patronen neem je onbewust mee in alle systemen waarin je functioneert.

Jij bent geboren uit een vader en moeder; dat is het ‘kleine’ systeem waar je bij hoort. Dit kleine systeem is een onderdeel van het familiesysteem waaruit je vader en je moeder zijn voortgekomen. Bij het familiesysteem horen dus je (biologische)ouders, grootouders, ooms, tantes, neven, nichten en verdere voorouders. Maar ook geloofsovertuigingen, land van herkomst, gebeurtenissen of de context waarin werd geleefd. Dus als je leest over een familiesysteem gaat het om het grotere geheel waar je vandaan komt en wat bij jou hoort. In een ontmoeting met jou zie ik jou, maar eigenlijk zie ik denkbeeldig achter jou een hele waaier aan voorouders, waarvan jij het middelpunt bent.

Hoe werkt het familiesysteem?

Een belangrijke functie van het familiesysteem is overleven. Om te kunnen overleven binnen een familiesysteem zijn drie principes van belang:

Erbij horen. Ieder individu verlangt ernaar om erbij te horen, om een plek te hebben. Erbij horen is een belangrijke voorwaarde om te kunnen bloeien, gelukkig te zijn of goed te kunnen functioneren. Je hebt deze plek ook nodig om een bijdrage te kunnen leveren aan de groep waarbij je hoort. Hoe meer je een bijdrage kan leveren hoe steviger je plek is.

Balans. Bij balans gaat het over geven en nemen. Je herkent dat vast wel, iemand geeft je iets waarna jij de drang voelt om iets terug te geven. En daarna geeft de ander jou weer aan jou. Hoe meer uitwisseling, hoe meer levendigheid. Het is dus van belang dat er een balans is tussen geven en nemen. De enige relatie waarin er geen balans is tussen geven en nemen, is tussen ouder en kind. Ouders geven en kinderen nemen. Als kinderen groot worden geven zij weer aan hun kinderen of op een andere manier aan de maatschappij.

Ordening. Dit heeft te maken met je plek in het systeem. Als je het hebt over je familiesysteem gaat het over jouw plek in de kinderrij. Degene die als eerste is geboren staat bovenaan. Ouders staan boven hun kinderen. En als je zelf ook kinderen hebt, staan je kinderen weer onder jou.

Waarom is inzicht in je familiesysteem zo belangrijk?

Ieder mens maakt deel uit van een familiesysteem. In dit systeem heb je gedrag en patronen ontwikkeld die je de rest van je leven gebruikt. Dit hoeft niet altijd een probleem te zijn, maar soms zijn er momenten dat je merkt dat het niet lekker loopt in je leven. Je voelt je energieloos, je komt steeds in bepaalde situaties terecht die je geen recht doen of je merkt dat je zelf niet kan kiezen en alleen maar met de ander bezig bent. In zo’n geval is het goed om eens terug te kijken naar je systeem van herkomst. In ieders familiesysteem zijn dingen gebeurd waardoor er disbalans is ontstaan in de drie principes. Door deze disbalans heb je onbewust patronen ontwikkeld om te kunnen overleven of om erbij te horen. Deze patronen kunnen je in het hier en nu belemmeren. En om daar een verandering in te kunnen aanbrengen, kan het zinvol zijn om zelf eens terug te kijken en je anders te gaan verbinden met je systeem van herkomst.